Madam Bovary Hayranlarına 27 Kitap Önerisi

Madam Bovary, 19. yüzyıl Fransız kadınının kıstırılmış hayatını ve iç dünyasını oldukça şeffaf bir şekilde ele alırken, dönemin kadın erkek ilişkilerine de ayna tutan bir başyapıt.

Madam Bovary

Yazar: Gustave Flaubert
Çevirmen: Samih Tiryakioğlu
Yayınevi: İletişim Yayıncılık
Sayfa Sayısı: 431

Madam Bovary, 19. yüzyıl Fransız kadınının kıstırılmış hayatını ve iç dünyasını oldukça şeffaf bir şekilde ele alırken, dönemin kadın erkek ilişkilerine de ayna tutan bir başyapıt.

Vasat bir doktorla evlendikten sonra boğucu taşra yaşamı içinde sıkışıp kalan genç ve güzel Madam Bovary, mutsuzluğu bir kader olarak kabul etmeye razı olmaz. Büyük hayalleri, hayattan büyük beklentileri vardır; okuduğu romanlardaki tutkunun ve romantik fantezilerin özlemiyle yaşar ve aradığı ideal aşkı bulmak için çıktığı yolda hiçbir fedakârlıktan kaçınmaz.

Madam Bovary’nin bu mücadelesini ve sürüklendiği çıkmazı anlatan roman, tutkulu bir hikâyenin gerisinde evlilik, cinsellik ve zenginlik kavramlarını sorguluyor. 1857’de ilk kez yayımlandığında büyük yankı uyandıran, toplumun din ve ahlak anlayışını sarstığı gerekçesiyle yasaklanmaya çalışılan Madam Bovary, 19. yüzyıl Fransası’nın ahlak anlayışına ve burjuva değerlerine karşı güçlü bir eleştiridir.

“Şairler nasıl bahara şükran duyuyorsa, romancılar da Flaubert’e öyle şükran duymalıdır. Onunla her şey yeniden başlar.”
James Wood

Therese Raquin

Yazar: Emile Zola
Çevirmen: Aslı Anar
Yayınevi: Ayrıntı Yayınları
Sayfa Sayısı: 272

“Sevgililer ilk andan itibaren gereksinim duydukları bağı kaçınılmaz, doğal bir biçimde buldular. İlk buluşmalarında utanmadan, kızarıp bozarmadan, yakınlıkları birkaç yıldan beri sürüyormuş gibi senli benli konuşmaya başladılar, öpüştüler. Yeni durumlarını mükemmel bir sükûnet ve arsızlıkla rahatça yaşadılar.”

Zola, yayımlandığı dönemde büyük tartışmalara yol açan romanı Thérèse Raquin’de, üç ana karakterin, birbirinden farklı üç kişilik yapısının çatışmasını inceler. Aşk ve ölümün tüm yanlarıyla işlendiği bu roman okurlarını hem şoke etmiş hem de büyülemiştir. Bayan Raquin, oğlu ve geliniyle taşradan Paris’e taşınır. Bayan Raquin’le Thérèse küçük bir tuhafiye dükkânını işletirken Camille de demiryolları işletmesinde çalışmaya başlar. Günler Bayan Raquin ve oğlu için huzurlu, Thérèse içinse sıkıcı bir biçimde geçip gider. Gençliğinin parmaklarının arasından kayıp gittiğini gören Thérèse’in tekdüze hayatı, Laurent’ın gelişiyle altüst olacaktır…

Orpheus’a Soneler

Yazar: Rainer Maria Rilke
Çevirmen: Yüksel Oğuz
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları
Sayfa Sayısı: 88

Rilke 1923 yılında sadece modern Alman şiirinin değil, bütün modernist hareketin iki başyapıtını birden vermişti: Duino Ağıtları ve Orpheus’a Soneler. Duino Ağıtları’na daha önce başladığını düşünecek olursak, Orpheus’a Soneler gerçek anlamda “kuğunun son şarkısı”dır.

Büyük bir coşkuyla ve kısa bir süre içinde yazılmış olan bu soneler, kendi içinde bir bütün oluşturur ve bütüncül bir okumaya ve çözümlemeye zorlar okurunu. Rilke’nin “mistik iç dünyası”nın bütün serüveninden damıtılmış sözleridir bunlar…

Bir Kadının Anıları

Yazar: John Cleland
Çevirmen: Buğra Özmüldür
Yayınevi: Arunas Yayıncılık
Sayfa Sayısı: 224

Fanny Hill olarak da bilinen Bir Kadının Anıları, 1748’de İngiliz romancı John Cleland’ın Londra’da Borçlular Hapishanesi’nde yattığı sırada yazdığı ve edebiyat tarihinin en tartışmalı romanlarından biridir. John Cleland’ın cinselliği açık ifadelerle dile getirdiği, on sekizinci yüzyıl toplumunun ahlakına yönelik hicivci bir saldırı da sayılabilen roman genç, taşralı bir kız olan Fanny Hill’in Londra’ya göçü ve fahişeliğe kadar uzanan hikâyesidir. İngiliz edebiyatının ilk erotik romanlarından biri olma niteliği taşır.

Fanny Hill’in hikâyesi müstehcen içeriği nedeniyle edebiyat tarihinde sansürlü dönemler geçirmiş, ancak 1963 yılında İngiltere ve ABD’de yasal olarak satılmaya başlamıştır. Kurgusu, baştan çıkarıcı ve benzetmelerle süslü anlatımıyla İngiltere’nin genelevlerine, on sekizinci yüzyıldaki aşk ve cinselliğe hem felsefi hem de erotizm ile yaklaşan, aynı zamanda kararlı bir mutluluk ve aşk arayışıdır. Fanny Hill hayatta kalabilmek için fahişelik yaparken yaşadığı acılar, zevkler ve yükselişi Bir Kadının Anıları ile modern okuyucuyu eğlendirmenin yanı sıra entrikalarıyla içine alacak, aşkın para, zevkin ise kâr sayıldığı bir dünyaya götürecektir.

Doktor Faustus

Yazar: Thomas Mann
Çevirmen: Zehra Kurttekin
Yayınevi: Can Yayınları
Sayfa Sayısı: 744

Thomas Mann, son eseri olarak tasarladığı Doktor Faustus’ta bizi mağrur bir sanatçının, besteci Adrian Leverkühn’ün gerilimli dünyasında dolaştırıyor. Ruhu, yaratma arzusuyla dolup taşsa da, akılcı ve duygusallıktan uzak mizacını dizginleyemeyen Leverkühn’ün gerilimi, yaratma gücünün önündeki en büyük engeldir. Şeytan, Le­verkühn’ü bu zayıf noktasından yakalar: Yaratıcı zihnin dışavurumu olmaksızın anlamsız kalmaya mahkûm bir varoluştan kurtulmanın bedelini, sanatçıyı zührevi bir hastalığın pençesine düşürerek ödetir. Ancak kötülüğün sağlayabileceği bir deha, bir yaratıcılıktır bu ve Thomas Mann’ın estetiğinde halkların faşizmle zehirlenmesini temsil eder. Mann’ın, gelişkin toplum ruhunun insan bedeninde arkaik ilkelliğe teslim oluşu şeklinde yorumladığı, toplumsal alanda tehdidini dün olduğu kadar bugün de hissettiren bu kronik siyasi mesele, romanda estetik ruh ile burjuva yaşamı arasında uçurum oluşturan bireysel düzlemde karşımıza çıkar.

Dünya edebiyatının kültleri arasında tartışmasız bir yeri bulunan Mann’ın bu son büyük eseri, Faust miti ile bağlantılı bir sanatçı romanı, bir çağ ya da toplum romanı, müziği dil ile ifade etmeyi amaçlayan deneysel bir roman ya da epik anlatının bütün katmanlarına yayılan sanat kuramına dair bir deneme olarak farklı perspektiflerden okunabildiği için de bu kadar kapsamlı.

Kalpazanlar

Yazar: Andre Gide
Çevirmen: Tahsin Yücel
Yayınevi: Can Yayınları
Sayfa Sayısı: 408

“Bir süredir, kalp paralar dolaşıyor piyasada. Bunu haber aldım. Kaynaklarını bulmayı başaramadım daha. Ama küçük Georges’un –bunu tam bir saflıkla yaptığına inanmak istiyorum– bunları kullanıp piyasaya sürenlerden biri olduğunu biliyorum. Yeğeninizin yaşında birkaç kişi daha yapıyor bu yüz kızartıcı ticareti. Arılıklarının kötüye kullanıldığından ve iyiyi, kötüyü seçemeyen bu çocukların, kimi suçlu büyüklerin ellerinde oyuncak olduklarından kuşkum yok.”

İki genç –Bernard ve Olivier– orta sınıf zincirlerinden kurtulup anne babalarının kurduğu sahte hayatı terk etmeyi kafalarına koymuştur. Bernard’ın annesine yazılan mektuplarda gizli olan bir gerçeği öğrenip evden kaçmasını fırsat bilen iki genç, yasak bir dünyaya atılır. Dönemin Fransa’sında kabul görmeyen ilişkilerin, gizliliğin ve sahtekârlığın hüküm sürdüğü bu dünyada yaşayan yazar Edouard ise, Kalpazanlar isimli bir roman kaleme almaktadır.

İnsanların gizli olan niyetlerini, gösterdikleri ve gizlediklerini, yalanı ve gerçeği deneysel bir anlatımla resmeden Kalpazanlar entelektüel bir dedektif romanı, Yeni Roman’ın öncüsü kabul edilebilecek bir başyapıt.

“Kalpazanlar, Gide’in son dönemdeki en ilginç eserlerinden biri.”
E. M. Forster

Dışlanmış Kadın

Yazar: Luigi Pirandello
Çevirmen: Esin Gören
Yayınevi: Everest Yayınları
Sayfa Sayısı: 210

İtalyan edebiyatında bireysel ve psikolojik çözümlemenin ilk örneklerinden sayılan Dışlanmış Kadın, Pirandello’nun sonraki yıllardaki çalışmalarına da ışık tutan bir ilk roman.

Kocası, başka bir adam tarafından Marta’ya yazılmış olan aşk mektuplarını bulunca suçsuz Marta baba evine taşınmak zorunda kalır. Artık lekelenmiş, toplumdan dışlanmıştır. Annesi ve kız kardeşiyle yeni bir hayat kurmaya, öğretmenlik yaparak ayakta durmaya çabalar. Ancak ne kocası ne de kasabalılar aradığı huzura kavuşmasına izin vereceklerdir.

Toplumun biçtiği rollere, dayattığı modellere bağımlı olarak yaşamak zorunda kalan kadının; aslında ikiyüzlülük, yalan, yasak ve tabularla örülmüş toplumsal ağın içine hapsolmuş kadının çaresizliğini anlatan Dışlanmış Kadın, Pirandello’nun sonraki yapıtlarında sürekli işleyeceği ikilikleri daha başlangıçta mizah ekseninde ele alıyor.

Goriot Baba

Yazar: Honore de Balzac
Çevirmen: Şerif Hulusi
Yayınevi: İletişim Yayıncılık
Sayfa Sayısı: 370

Goriot Baba Restorasyon dönemi Fransası’na damgasını vuran burjuva hayatının toplumda yarattığı trajediyi gerçekçi bir üslupla resmediyor.

Realist romanın en iyi örneklerinden biri kabul edilen Goriot Baba, Balzac’ın “İnsanlık Komedyası” dizisindeki karakterlerin bütünlüğünü sağlayan en önemli eserlerinden biridir. İlk defa 1835’te okurla buluşan roman, ilk bakışta birbirinden hayli farklı görünen ama aslında hepsi burjuva olma hayaliyle hayatlarına yön vermiş üç karakterin yollarını Madam Vauquer’in pansiyonunda kesiştiriyor: Bütün servetini kızlarının başarılı evlilikler yapabilmesi uğruna harcayan ve sonunda damatları tarafından dışlanan Jean-Joachim Goriot, hukuk eğitimi almak için geldiği Paris’te karşılaştığı hayata özenen Rastignac ve hırsına kapılarak ahlâklı insanları kendi çıkarları için manipüle eden Vautrin…

“Vautrin, Rastignac, Birotteau… Ve siz Honoré de Balzac, bağrınızdan yarattığınız bütün karakterlerden daha kahraman, daha sade, daha romantik ve daha şairanesiniz…”
Charles Baudelaire

“Bildiğimiz 19. yüzyıl, büyük ölçüde bir Balzac icadıdır.”
Oscar Wilde

On İki Gezici Öykü

Yazar: Gabriel Garcia Marquez
Çevirmen: İnci Kut
Yayınevi: Can Yayınları
Sayfa Sayısı: 192

On İki Gezici Öykü, 1982 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Gabriel García Márquez’in 18 yıllık bir zaman diliminde aralıklarla tekrar tekrar kaleme aldığı kısa öyküleri bir araya getiriyor. Yıllar öncesinin gazete notları, senaryo ve TV dizisi taslakları, zamanla Márquez’in elinde usta işi, olağandışı birer öyküye dönüşmüş.

On İki Gezici Öykü’deki kısa öyküler, García Márquez’in 1970’te yayımlanan başyapıtı Yüzyıllık Yalnızlık’ı anımsatan sahneler, olaylar ve imgelerle dolu. Márquez gerçeklik dünyasıyla düşler dünyasını buluşturmaktaki eşsiz yeteneğini bir kez daha ortaya koyuyor.

“Şenlikli ve hayatın tuhaflıklarına dair şaşılası güzelliklerle dolu. Bu hikâyeler gücünü, ister iyi ister kötü, ister kaba ister saf olsun, Márquez’in karakterleri için hissettiği cömert şefkat duygusundan alıyor.”
William Boyd

İlginizi Çekebilir: Gabriel Garcia Marquez Kitapları

Lujin Savunması

Yazar: Vladimir Nabokov
Çevirmen: Rana Tekcan
Yayınevi: İletişim Yayıncılık
Sayfa Sayısı: 228

“… Nabokov’un benzersiz evrenine henüz dalmamış olanlar için, Lujin Savunması mükemmel bir giriştir.”
John Updike

“… muazzam, olgun, modern bir yazar vardı karşımda, büyük bir Rus yazarı, bir anka kuşu gibi devrimin ve sürgünün ateşinden ve küllerinden doğmuştu.”
Nina Berberova

“.. söylemeden edemeyeceğim; bütün Rusça kitaplarım arasında en fazla ‘sıcaklığa’ sahip olan ve bu sıcaklığı yayan Lujin Savunması’dır.”
Vladimir Nabokov

Ada ya da Arzu

Yazar: Vladimir Nabokov
Çevirmen: Fatih Özgüven
Yayınevi: İletişim Yayıncılık
Sayfa Sayısı: 576

Ada, Adoçka, Duşka! Vaniada, Nevada, Theresa! Voltemand, Vaskö dö Gama! Vaniçka, Adalucinda! Vandemonian, Ladore! Adore, Ada, Hades!

Ada ya da Arzu’da Nabokov okura, hafızamız sayesinde çocukluğumuzu ya da arkada bıraktığımız ‘altın çağı’ yanımızda taşıyabileceğimizi hatırlatır. Bu bilinen, basit düşünceyi Nabokov olağanüstü bir şiirsellik ve şimdi ile geçmişi aynı anda aynı cümlede yaşatabilme gayretiyle ayakta tutar.

(…) Lolita’nın Humbert Humbert’inin cenneti bir çocuğun aşkında yaşaması gibi Van ile Ada da çocukluk aşklarını bütün hayatlarına yayarak cennette yaşamak isterler. Nabokov, ters, zarif ve çok iddialı bir taklayla çocukluğu yaşlılığa taşımayı denemiştir burada. Bu altın çağı yaşadığı günde ne Amerika’da ne de Rusya’da yaşatamayacağını bildiği için Nabokov bu iki ülkenin hatıralarından üçüncü bir hayal ülke, edebi bir cennet yaratmıştır (…)

“Ada ya da Arzu’da Nabokov’un bütün şakaları, aykırılıkları ve tuhaf güzelliğiyle Türkçe konuştuğunu hayranlıkla görüyoruz.”
Orhan Pamuk

Kumarbaz

Yazar: Fyodor Mihayloviç Dostoyevski
Çevirmen: Ergin Altay
Yayınevi: İletişim Yayıncılık
Sayfa Sayısı: 243

Dostoyevski’nin bizzat mücadele ettiği parasızlık ve kumar düşkünlüğünü anlatan Kumarbaz, korkunç ve amansız bir saplantının öyküsü.

Dostoyevski’nin ironiyi ve groteski harmanlayarak yarattığı özgün kara mizahın en başarılı örneklerinden olan Kumarbaz, dünyanın her yerinden Roulettenburg adlı kurmaca bir Alman kasabasında bir araya gelen kumar müdavimlerinin hikâyesi. Yazarın kendi kumar borcunu ödemek için bir ay gibi kısa bir sürede tamamladığı bu romanda, kendisinden ilhamla yarattığı başkahramanı Aleksey İvanoviç, karamsarlık ve coşkunun gerilim hattında gidip gelir. Dostoyevski, genç adamın başarısız ilişkileri ve kumara olan düşkünlüğüyle harcanan hayatını anlatırken, onda nesneleştirdiği alınyazısı ve özgürlük ikilemini inceler.

“Dostoyevski, Hıristiyanlık şefkatini, bedenin ve ruhun asaletine adamak yerine insan ıstırabına, günahkârlığına ve düşkünlüğüne, arzunun ve suçun derin köşelerine yöneltmiştir.”
Thomas Mann

Kadınların Mutluluğuna

Yazar: Emile Zola
Çevirmen: Filiz Koçer
Yayınevi: Payel
Sayfa Sayısı: 498

Kadınların Mutluluğuna mağazası (Au Bonheur des Dames) ondokuzuncu yüzyıl sonlarının Paris’inde çağdaş büyük mağazacılığın muhteşem gelişimini anlatmaktadır. Mağaza kapitalizmin, çağdaş kentin ve burjuva ailenin bir sembolüdür; tüketici kültürün, cinsel tutumlardaki değişimin ve o zamanki sınıf ilişkilerini temsil eder.

Mouret’in sahibi olduğu mağaza yeni kapitalizmin ve ekonomik sistemin bir simgesidir. Genç adamın başarısı onun sadece kapitalist sistemi iyi anlamasından değil ayrıca malların şehir içi ve şehirdışına kolayca gönderilebilrnesi ve raylı sistemin gelişmesinin de bir sonucudur. Kadın müşterilerinin arzularını ustalıkla sömüren Mouret, özel yaşamında da tam bir çapkındır. Fakat ana babasını kaybeden ve iki kardeşiyle Paris’te küçük bir kumaşçı dükkanı işleten amcasının yanına gelen masum bir genç kız olan Denise’e aşık olunca genç kızın satılık bir mal gibi olmayı reddeden tek tezgahtar kız olduğunu anlar. Tek tutkusu kadınları elde etmek olan Mouret genç kızı mağazasının kraliçesi yapmak istemekte, onun kaderini elinde tutmak için bu tapınağı devamlı büyütmektedir.

Rougon-Macquart dizisinin onbirinci kitabı olan bu eserde Zola çağdaş bir kentin gelişmesini ele almaktadır.

Nana

Yazar: Emile Zola
Çevirmen: Samih Tiryakioğlu
Yayınevi: Can Yayınları
Sayfa Sayısı: 544

Nana, 19. yüzyılın büyük Fransız romancısı Émile Zola’nın, bir ailenin tarihini anlatan yirmi romanlık dizisinin en ünlü eserlerinden biridir. Dizinin bütünü içinde bağımsız bir roman olarak da okunan Nana, bir fahişenin yaşamını konu alır.

Edebiyatta doğalcılığın babası sayılan Zola’nın, sanayi toplumunun yoğun hareketliliğini ve yarattığı yabancılaşmayı şiirsel bir dille sergilediği yapıtlarının başında gelen Nana’da, bir tiyatro oyuncusunun yükselişi ve sonra fahişelik yapmak zorunda kalışı anlatılır.

1880 yılındaki ilk baskısı ilk gün tükenen bu dev roman, Fransa’da olay olmuş, ülkenin en şiddetli edebiyat tartışmalarından birine yol açmıştı. Bugüne kadar hem beyazperdeye hem de sahneye pek çok kez uyarlanan Nana’yı en yetenekli oyuncuların bile romandaki kadar etkileyici kılamadıkları söylenmiştir. Bunun nedenini, Nana’nın, gerçek ve efsane, fahişe ve canavar, kadın ve tanrıça nitelikleriyle benzersiz bir roman başkişisi olmasında aramak gerekir.

Kuzin Bette

Yazar: Honore de Balzac
Çevirmen: Yaşar Avunç
Yayınevi: Kırmızı Kedi
Sayfa Sayısı: 479

Balzac’ın ölümünden önce yazdığı son büyük romanı olarak kabul edilen Kuzin Bette, intikam, tutku, zaaf ve erdem üzerine klasik bir yapıt. Mutlu bir aile yaşantısı kuran akrabalarına duyduğu kıskançlığın pençesindeki Kuzin Bette, çapkın eniştesinin göz koyduğu güzel ve şuh Valerie’yle baş başa verip entrikalar düzenler ve geniş ailesinin çöküşünü planlar. Paranın tek amaç haline geldiği devrim sonrası Fransız burjuva toplumunda, konfor ve statü için aşkı kullanan kadınların ve kudretlerini kadınları elde etmek için sonuna kadar harcayan erkeklerin iç dünyalarını ince ayrıntılarıyla işleyen Balzac, günümüzün pembe dizi senaryolarında tekrarlanmaya devam eden aşk entrikalarını da edebiyata kazandırmıştır. Kuzin Bette, gerçekçilik ve doğalcılık akımlarının yaratıcısı olan Balzac’ın 12 ciltlik İnsanlık Kodemisi’nin en önemli öğellerinden biridir.

“Balzac’ın eseri Kuzin Bette, deneysel romanın ilk örneklerinden olmasına rağmen gerek insan ilişkileri gerekse 19. yy başı Fransız toplumundaki değişimler üzerine kuvvetli gözlemler içermektedir.”
Emile Zola

Güney Postası

Yazar: Antoine de Saint-Exupery
Çevirmen: Esra Özdoğan
Yayınevi: Alfa Yayıncılık
Sayfa Sayısı: 160

Toulouse’dan Casablanca’ya, hatta Dakar’a kadar posta taşıyan korkusuz bir pilot Jacques Bernis. Savaş yıllarından sonra monotonlaşan hayattan kaçıp pilot kabinine sığınmış bir münzevi. Yalnız yaşamında yolu bir gün çocukluk aşkı Geneviève’le kesişir, ne var ki kadın evlidir. Bernis kabuğunu kırıp bu büyük aşkı yaşamak ister, ancak sevgilisine alışık olduğu konforu sürdürebileceği bir hayat sunabilecek midir? Bernis her uçuşunda, adeta bu aşkın bölük pörçük ve trajik anılarında seyahat ederken hayatın bütün engelleri bir anda vücut bulup aşılmaz dağlara, fırtınalı denizlere ve engin çöllere dönüşür; yani bir pilotun en büyük tutkusuna ve korkusuna…

Gece Uçuşu

Yazar: Antoine de Saint-Exupery
Çevirmen: Esra Özdoğan
Yayınevi: Alfa Yayıncılık
Sayfa Sayısı: 112

Patagonya, Şili ve Paraguay’dan kalkan üç posta uçağı güneyden, batıdan ve kuzeyden Buenos Aires’e gelmektedir. Avrupa uçağının gece yarısı kalkabilmesi için onların getireceği kargo beklenmektedir.

Üç pilotun her biri duba gibi ağır bir motor kapağının ardında, gecede yitip gitmiş, uçuşlarıyla ilgili derin düşüncelere dalmıştır.

Tüm bu ağın yöneticisi olan Rivière gecenin getireceklerinin endişesiyle Buenos Aires iniş pistinde bir aşağı bir yukarı gidip gelmektedir…

Antoine de Saint-Exupéry, Prix Femina (1931) ödüllü bu romanında kendi pilotluk deneyimlerinden yola çıkarak anlattığı tek bir gecenin hikâyesiyle, ticari havacılığın geleceğini ellerinde tutan pilotların yaşamlarının havayolu şirketleri için nasıl sadece bir araç olduğunu gözler önüne seriyor.

Oğullar ve Sevgililer

Yazar: D. H. Lawrence
Çevirmen: Tülin Nutku
Yayınevi: Can Yayınları
Sayfa Sayısı: 491

Oğullar ve Sevgililer, hem Kuzey İngiltere’de bir madenci kasabasında yaşayan Morel ailesinin, hem de başkahramanı Paul Morel’in romanıdır. Ama daha çok da, Paul Morel ile annesi Gertrude Morel arasındaki karmaşık ilişkinin romanı.

Bayan Morel, kaba saba bir adam olan, içkiye düşkün kocasında aradıklarını bulamayınca, tüm umutlarını oğullarına, özellikle de Paul’a bağlar. Buyurgan annenin dayanılmaz sahiplenme duygusu, Paul’un yaşamını baştan sona etkileyecek, yalnızca babasıyla olan ilişkisine değil, âşık olduğu iki kadınla ilişkilerine de egemen olacaktır.

Ülkemizde genellikle Lady Chatterley’in Sevgilisi romanıyla tanınan ünlü İngiliz yazar D. H. Lawrence’ın başyapıtlarından Oğullar ve Sevgililer, büyük ölçüde otobiyografik özellikler taşır. Romanın başkahramanı Paul Morel, birçoklarınca Lawrence’a benzetilmiş, sarhoş gezen madenci baba ve ona direnen güçlü anne tiplerinin de açıkça yazarın kendi anne ve babasını andırdığı ileri sürülmüştür.

Tehlikeli İlişkiler

Yazar: Choderlos De Laclos
Çevirmen: Semih Tiryakioğlu
Yayınevi: Everest Yayınları
Sayfa Sayısı: 512

1782 yılında yayınlandığında büyük bir yankı uyandıran, bugün de okunup tartışılmayı sürdüren Tehlikeli İlişkiler, Choderlos de Laclos’nun ilk ve tek romanıdır.

Roger Vadim, Stephen Frears ve Miloš Forman tarafından sinemaya, Heiner Müller tarafından tiyatroya uyarlanan Tehlikeli İlişkiler, entrikalarla dolu öyküsü, baştan çıkarma ve intikamdan kaynaklanan son derece karmaşık ahlaki belirsizlikleri dolayısıyla yazarının Sade ile karşılaştırılmasını sağlamış, Batı edebiyatının en tartışmalı romanlarından biridir.

Laclos’nun “mektup” biçimini bir nesne ve kurgu malzemesi olarak ele aldığı ve yeni bir kurgu evrenine yerleştirdiği, böylelikle yazar ile okur kavramlarını yeniden tanımladığı çok katmanlı bu mektup-romanın her kişisi, Malraux’nun dediği gibi “birer anlatım biçimidir.” Mektupların yazarları, okurları ve son olarak kurguyu okuyan metin dışındaki okurlar muazzam bir geometriyle tamamlanırlar. Tehlikeli İlişkiler büyüklü küçüklü çarkları, dişlileri, iğneleri, milleri, yayları olan bir saattir âdeta.

“Yalnızca iki renge sahip olan bu oyundaki kartlar basit görünür: hiçlik ve cinsel arzu. Hiçliğe karşı hiçlik, arzuya karşı hiçlik, hiçliğe karşı arzu.”
André Malraux

“Tehlikeli İlişkiler tek bir romanda bir araya gelmiş sayısız romandan oluşur; bu romandan üç-dört değil, yüzlerce film yapılabilir.”
Philippe Sollers

“Bu kitap ancak buzun yakabileceği şekilde yakar insanı.”
Charles Baudelaire

Âşık Kadınlar

Yazar: D. H. Lawrence
Çevirmen: Nihal Yeğinobalı
Yayınevi: Can Yayınları
Sayfa Sayısı: 616

Modernist sanat akımının önemli yazarlarından D.H. Law­rence’ın en incelikli, en yetkin yapıtı sayılan Âşık Kadınlar, İngiltere’nin maden işletmeleriyle ünlü bir taşra kentindeki Ursula ve Gudrun kardeşlerin aşk öyküleri üzerine kurulmuş. Ursula cinsellik konusunda farklı görüşleri olan bir aydına, Gudrun ise cinselliği pratik boyutta yaşayan zengin bir sanayiciye âşık oluyor. Bu iki çiftin birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerinde çelişki dolu bir beklentiler yumağının çözülüşünü izliyoruz.

D. H. Lawrence’ın Lady Chatterley’in Âşığı ve Gökkuşağı romanları gibi Âşık Kadınlar da ilk yayımlandığında cinselliğe ağırlık veren yapısı nedeniyle sert eleştirilerle karşılandı, hatta müstehcen olarak damgalandı. Oysa Âşık Kadınlar, iki kardeşin ilişkilerinin yanı sıra, yazıldığı dönemin kültürel değişimini de alttan alta yansıtıyor. Kitapta savaştan hiç söz edilmiyor olsa da, sanayileşmiş dünyadaki gelişmelerin Birinci Dünya Savaşı’nda yaşanan insan kıyımına yol açtığı ve bu koşullarda kendimize “insan” demenin bir anlamı olup olmadığı sorgulanıyor. Böyle bir ortamda aşk, evlilik, aile, dostluk gibi insanca ilişkilerin gerçek değeri sorusuna yanıt aranıyor.

Orman Sakinleri

Yazar: Thomas Hardy
Çevirmen: Taciser Belge
Yayınevi: İletişim Yayıncılık
Sayfa Sayısı: 442

Orman Sakinleri, İngiliz edebiyatının büyük yazarı Thomas Hardy’nin kozmik düzenin doğadaki yansımalarını ve insan ilişkilerine etkilerini konu eden unutulmaz romanı.

Bir orman köyünde yaşayan Grace Melbury, ona ilgi duyan fakir ve eğitimsiz Giles Winterborne yerine babasının baskısıyla doktor Edred Fitzpiers ile evlenmeyi seçer. Ne var ki, kırsal yaşamın âdetlerine ayak uydurmakta zorlanan Fitzpiers, bir süre sonra karısına ihanet edip Felice Charmond ile flört etmeye başlar. Köydeki sosyal hayatın dengesini bozan bu kaçamak doğanın bazı karakterleri ödüllendirdiği, bazılarını ise cezalandırdığı bir olaylar zincirini tetikler.

Orman Sakinleri evlilik, ihanet, hastalık ve ölüm temalarını doğaya özgü unutulmaz sesler, görüntüler ve renklerle bezeyen, benzersiz bir kır romanı.

“Orman Sakinleri, Hardy’nin en güzel ve en asil romanıdır.”
William Lyon Phelps

“Thomas Hardy’nin ölümüyle İngiliz romanı lidersiz kalmıştır.”
Virginia Woolf

Moll Flanders

Yazar: Daniel Defoe
Çeviren: Nazan Arıbaş Erbil
Yayınevi: İletişim Yayıncılık
Sayfa Sayısı: 395

Moll Flanders’ta Defoe, yaşadığı topluma ve ahlâka dair fikirlerini, İngiliz edebiyat tarihinin en çarpıcı kadın anlatıcılarından birinin ağzından okura sunar.

Londra’daki Newgate Hapishanesi’nde dünyaya gelen ve annesi tarafından terk edilen Moll, erken yaşta tanıştığı suç dünyasında ensest, yankesicilik, fuhuş ve koca avlamayla dolu bir hayata başlar. Hâlâ koloniler halindeki yeni kıtayı ziyaret eder; evlilikler yapar, fakirlik ve zenginlik arasında gidip gelir, nihayet kendini İngiltere’de doğduğu hayata geri dönmüş bulur. Moll hayat hikâyesini öyle bir iştahla ve keyifle anlatır ki, tövbekâr mı, yoksa usta bir yalancı mı olduğu yüzyıllar sonra halen tartışılmaktadır.

“Defoe’yu muazzam bir yazar yapan bana sahip olduğum sınıfı, kişiliği ve şartları unutturup, onu okuduğum sırada beni yücelterek ‘evrensel insan’ haline getirmesidir.”
Samuel Taylor Coleridge

Eugenie Grandet

Yazar: Honore de Balzac
Çeviri: Tahsin Yücel
Yayınevi: Can Yayınları
Sayfa Sayısı: 150

Eugénie Grandet, büyük Fransız yazarı Balzac’ın İnsanlık Güldürüsü genel başlığı altında tasarlayıp gerçekleştirdiği çok sayıda romandan olşan o dev yapıtın en çok okunan parçalarından biri. 1833’te yayınlanan bu romanında Balzac, taşra insanlarını ve onların özellikle para ile olan ilişkilerini eşsiz bir gerçeklikle anlatır. Cimrilik ve aşk bu romanın iç içe işlenen iki ana temasıdır.

Balzac, bu romanında, Grandet Baba’nın büyük malvarlığının alınteriyle açıklanamayacağını gözler önüne serer. Grandet Baba, Büyük Fransız Devrimi sonrasında, dönemin siyasal koşullarından ustaca yararlanmasını bilmiş, her türlü aldatmacayı geçerli kılan bir yöntemle büyük malvarlığının sahibi olmuştur. Bu zenginliğin içinde alınterinin payı, denizde bir damla gibidir.

Eugénie Grandet’nin tertemiz aşkının ve yüce gönüllülüğünün, bütün bu pisliklerin yanında yeri nedir? İşte Balzac’ın büyüklüğünün tartışılmaz yanı burada ortaya çıkıyor. Bu roman öylesine sevilmiş, öylesine yaygın bir okur kitlesi bulmuştur ki, ‘Eugénie Grandet’nin yazarı’ diye anılmak, sonunda Balzac’ı bile kızdırmıştır.

Tapınak

Yazar: William Faulkner
Çevirmen: Necla Aytür
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları
Sayfa Sayısı: 224

1949 Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi William Faulkner’ın bugün yalnız Amerikan edebiyatının değil, dünya edebiyatının da başyapıtı sayılan romanları başlarda çok ses getirmemişti. Ancak 1931’de Tapınak’ın yayımlanması, Faulkner’ın bir yandan ünlenmesine, kitaplarının yeni baskılar yapıp çok satmasına neden olurken bir yandan da tepki çekti ve “Güney’in ruhunu küçük düşürdüğü” gerekçesiyle bazı şehirlerde toplatıldı. Tapınak’ın bunca ilgi çekmesinin nedeni, neredeyse bir polisiye gerilimi taşıması ve özgün üslubu olduğu kadar karakterlerinin çarpıcılığıdır da: Faulkner’ın yarattığı en grotesk karakterlerden biri olan, kötülüğün simgesi Popeye; iyi niyetli ama hiçbir işi sonlandırmayan bir avukat olan Benbow; varlıklı bir ailenin dirençsiz bir kurban kimliğindeki üniversite öğrencisi kızı Temple Drake: Hepsi, soğukkanlı bir dille anlatılan bu kanlı öyküde bir araya gelir.

Freud’dan mitolojiye, Amerikan Güneyi hikâyelerinden dedektif romanlarına pek çok kaynaktan beslenen Tapınak, bugün de ürpertiyor okurunu.

“Kötülüğün galip gelişinin akıldan çıkmayacak hikâyesi.”
The New York Times

“Uğursuzluk, arzu, saplantı ve umutsuzluk dolu…”
Los Angeles Times

Bir Hanımefendinin Portresi

Yazar: Henry James
Çevirmen: Suzan Akçora
Yayınevi: İş Bankası Kültür Yayınları
Sayfa Sayısı: 776

Bağımsızlığını ve özgür ruhunu korumaya çalışırken “yazgısıyla yüzleşen” Amerikalı genç bir kadının öyküsünü anlatan Bir Hanımefendinin Portresi bugün de zamandan bağımsız bir yapıt olarak varlığını sürdürüyor. Özgür iradeyle yazgı arasındaki çatışma, ABD’den İngiltere’ye giden ve Victoria dönemi değerleri çerçevesinde yalnızca evlenilebilecek bir nesne olmaya direnen bu kadın kahramanda cisimleşiyor.

Henry James Amerikan bireyciliğiyle Avrupa’nın sosyal geleneği arasındaki çatışma ve yurtdışındaki Amerikalıların durumu gibi gözde temalarının peşine düşüyor yine. Kahramanı Isabel, Amerikan edebiyatının en unutulmaz karakterlerinden biri olarak belleklerde; ömrünü toplum içinde insanları gözlemlemeye adamış büyük ustanın bu başyapıtı da Modern Klasikler arasında yerini alıyor.

Nadja

Yazar: Andre Breton
Çevirmen: İsmet Birkan
Yayınevi: Jaguar Kitap
Sayfa Sayısı: 145

“Kimim ben?”

Birçok şeyin yanında, en temelde bir arayışın romanı olan Nadja bu unutulmaz soruyla başlıyor. André Breton, Paris sokaklarında, gerçekle düş arasında gidip gelen, bir görünüp bir kaybolan ve hep biraz eksik görünen nadide bir “umut” kıvılcımını arıyor. Yazar, bu kıvılcımın görünür olduğu anlarda, ezoterik bir aşkın yoğun melankolisine kapılmaya ve en mahrem hallerini bir günce berraklığıyla ortaya sermeye, böylece kendi benliğinin en karanlık köşelerini aydınlatmaya başlıyor. Bu açıklık, arayışının belki de en can alıcı kısmını oluşturuyor.

Nadja, gündelik hayata dair olguların gerçeküstü algılanışını sunmakla kalmıyor; gerçeküstücülüğün estetik bir kaygıdan daha fazlası, hatta politik tavrı ve varoluşsal sorgulamasıyla ne denli yaşamsal bir mesele olduğunu da gösteriyor.

Zeno’nun Bilinci

Yazar: Italo Svevo
Çevirmen: Neyyire Gül Işık
Yayınevi: Can Yayınları
Sayfa Sayısı: 488

Svevo’nun başyapıtı sayılan, onun tüm deneyimlerini özetleyen, ulaşabildiği tüm gerçeği dile getiren Zeno’nun Bilinci, yarıda kalan bir ruhbilimsel çözümlemenin öyküsüdür. Savaşın patlaması endüstri etkinliklerine zorunlu bir kısıtlama getirerek Svevo’nun kendini yazına adayabilmesine olanak yaratır. İtalyan ordusunun Trieste’ye girmesinden dört ay sonra tamamladığı Zeno’nun Bilinci çeyrek yüzyıllık bir aradan sonra 1923’te yayımlanır. Bireyin yalnızlığının ve toplum içindeki iflasının psikolojik incelenmesidir bu roman.

“Öykü fazlasıyla kişiye özel, dolaylı, fazlasıyla ayrıntılı başlar, yavaş yavaş Zeno’nun kişiliği, ruh yapısının gelişmesi, olaylarla etkileşimi izlenir. Anlatım yer yer beklenmedik genellemelerle özel koşulların sonucu olan öznel düzlemden, insanoğlunun varoluş koşullarını içeren evrensel düzleme kaydırılır. Bu koşullar sağlıklı mıdır, değil midir? Sorun budur. Yaşam düpedüz bir hastalık mıdır ya da hastalık sanılan şey yaşamın kendisi midir? Nedir Zeno’nun çözümsüz hastalığı? “Yaşama illeti” mi? Zeno geçmişine eğilir, ömrü boyunca illetinden kurtulmaya çabalarken başvurduğu birbirinden zavallıca bin bir çareyi incecik, zehir gibi bir alayla sıralar. Ve sonunda iyileşir… mi acaba?”
Neyyire Gül Işık

Flaubert’in Papağanı

Yazar: Julian Barnes
Çevirmen: Serdar Rifat Kırkoğlu
Yayınevi: Ayrıntı Yayınları
Sayfa Sayısı: 224

İngiliz edebiyatının önde gelen yazarları arasında Julian Barnes’a ayrıcalıklı bir ün kazandırmış olan Flaubert’in Papağanı, hiç kuşku yok ki, yaşam ve sanat diyalektiği üzerine günümüze değin kaleme alınmış en özgün ve çarpıcı yapıtlardan biri. Romanın özgünlüğü, öncelikle, derinlikli bir insan kavrayışını son derece yenilikçi bir estetik kurgu içinde ortaya koyabilmiş olmasında yatıyor. Julian Barnes, bir “deneme-roman” olarak da nitelendirilebilecek bu yapıtında, o tümüyle kendine özgü ironik üslubuyla bizlere, Yaşam dediğimiz o gizemli şeyin binbir türlü ayrıntısından, Sanat’ın karşı koyulmaz çekiminden ve sınırlarından, Gerçek’in kendini saklayan yüzlerinden ve daha nice şeyden söz ediyor.

Romanın ana öyküsünü; dünya görüşü, sanatı, aşkları, yolculukları ve zengin bir çeşitlilik gösteren ilginç yaşantısıyla XIX. yüzyılın ünlü Fransız romancısı Gustave Flaubert’in başından geçenler oluşturuyor. Bunun yanı sıra romanda, bu öyküye koşut olarak anlatılan ve gizi ancak satır aralarında verilen bir başka öykü daha var: Roman kahramanı Geoffrey Braithwaite’in, artık hayatta olmayan karısı Ellen’ın gizli yaşantısının damgasını taşıyan öyküsü.

Farklı yüzyıllara ait bu iki öykü, anlatı boyunca inceden inceye birbirlerine sürekli eklemleniyor ve roman kahramanı Braithwaite’in kişisel yaşamı ile edebiyat tarihine “Gerçekliğin” babası adıyla geçmiş olan Gustave Flaubert’in yaşamı arasında yüzyıllar ötesinde anlamlı bir köprü kuruyor. Flaubert uzmanı, emekli doktor Geoffrey Braithwaite, her ikisi de yazara ait olduğu ileri sürülen iki papağanın peşine düşüyor. Acaba bunlardan hangisi sahte, hangisi “gerçek” papağan? Peki ya sonuç? Sonuç, belki de, “Gerçek”in, dedektif romanlarında foyası ortaya çıkarılan katil gibi bir şey olmadığı… Ya da, herkesin ancak “kendi” okumalarıyla bu gize bir yanıt bulabilecek olması…

“1984’te İngiltere’de yayımlanmış olan en iyi roman.”
John Fowles

“Keyif verici ve zenginleştirici… Bir edebiyat şöleni!”
Joseph Heller